Dikkat Eksikliği Ve Hiperaktivite Bozukluğu (Dehp) Nedir?

DEHB ya da dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu toplumun yüzde 3-5'ini etkileyen ve sıklıkla nörolojik tabanlı bir gelişim bozukluğu olarak kabul edilir. Bu bozukluk tipik olarak kendini çocukluk çağında dikkatsizlik ve aşırı hareketlilik (hiperaktivite), unutkanlık, tepkilerin kontrolsüzlüğü yahut ani ve dürtüsel tepkiler ve kolayca başka şeylere sapma olarak gösterir. Çocukluk döneminde başlar, ergenlikte şekil değiştirerek devam eder. 4-5 yaşlarında farkedilir ve 7 yaşından sonra başladığı görülmez. Erkek çocuklarda kızlara oranla daha sık görülür. Erkek çocuklarda genellikte hiperaktivite ve impulsivite belirtiler ön planda iken, kız çocuklarında daha çok dikkat eksikliği belirgindir.

Nedenleri nelerdir?

Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğunun asıl sebebi henüz bilinmese de, bozukluğun oluşumunda biyolojik (nörolojik) ve genetik faktörlerin rolü olduğuna işaret edilmektedir. Gebelikte ilaç ya da alkol gibi toksinlere maruz kalma, enfeksiyonlar, zor doğum, düşük doğum ağırlığı ve beyin travması bu çocukların özgeçmişlerinde daha sık bildirilmiştir. Çevresel faktörler ya da aile tutumları DEHB oluşmasına neden olmaz. Ama bulguların artmasında ya da azalmasında ve ek sorunların çıkmasında etkisi vardır.

Dikkatsizliğin belirgin özellikleri (bir grup ya da tamamı)

• Kolaylıkla dikkatin dağılması, detayları gözden kaçırma, unutkanlık, sık sık bir aktiviteden diğerine atlamak
• Bir ana konuda odaklanmakta güçlük çekme
• Zevkli bir konu ile uğraşmadıkça, kolaylıkla bir aktiviteden bir kaç dakika içinde sıkılmaya başlamak
• Organize etmek ve işi tamamlamak veya yeni bir şey öğrenirken konuda odaklanmakta zorlanmak
• Bir aktivitede ya da bir görevi tamamlamak için gerekli olanlar nesnelerde problemlerle karşılaşmak veya ev ödevlerini tamamlayamamak, bazen gerekli eşyaları kaybetmek (ör., kalem, oyuncak veya gerekli evrak)
• Direkt kendisine konuşulurken dinlemiyor gibi gözükmek
• Hayallere dalmak, kolayca zihni bulanmak ve yavaş davranmak
• Diğerleri kadar kolay bir şekilde bilgiyi işleyememek
• Talimatları net olarak takip edememek

Hiperaktivitenin belirgin özellikleri (bir grup ya da tamamı)

• Otururken yerine duramamak ve kıpırdanmak
• Durmadan konuşmak
• Gördüğü şeylerle oynamaya çalışmak veya dokunmak
• Yemek yerken, okulda veya ev ödevi yaparken hareketsiz oturamamak
• Sürekli hareket eder halde durmak
• Sessiz iş ve aktiviteleri yapmakta zorluk çekmek